De vele functies van speeksel in mondgezondheid

Speeksel is een cruciale vloeistof voor onze mondgezondheid. Het wordt geproduceerd door verschillende speekselklieren en heeft een gemiddelde dagelijkse productie van 500 ml tot 1500 ml. Speeksel bevat water, slijm, zouten, enzymen, eiwitten en afweerstoffen. De belangrijkste functies van speeksel zijn smering bij kauwen, slikken en spreken, bevochtiging en reiniging van het mondslijmvlies, bescherming tegen tanderosie en tandbederf door buffering van zuren en herstel van tandglazuur, bescherming tegen infecties door antimicrobiële eiwitten, voorbereiding van de spijsvertering en vrijmaken van geur- en smaakstoffen uit voedsel. Mondproblemen zoals een droge mond, verstoorde samenstelling van bacteriën en enzymen in speeksel, en verstoorde functie van speeksel kunnen leiden tot verschillende problemen, waaronder tandbederf, ontstoken tandvlees, schimmelinfecties, slechte adem en voedingsproblemen. Mogelijke oorzaken van speekselproblemen zijn onder andere mondademhaling, medicatie bijwerkingen, bestraling, alcoholgebruik en stress. Bij aanhoudende klachten kan speekselonderzoek worden uitgevoerd, waarbij de hoeveelheid en samenstelling van speeksel wordt geanalyseerd. Het Nederlands Speekselcentrum biedt speekselklinieken voor diagnostiek en advies bij droge mondklachten. Het is belangrijk om speekselproblemen serieus te nemen en een passende behandelstrategie te vinden.